SSD (Solid State Drive) Hakkında Her şey VIII; Özet: Sık sorulan sorular ve cevapları
https://www.enpedi.com/2012/09/ssd-solid-state-drive-hakknda-hersey_22.html
6 haftanın ardından yazı serisinin sonuna geldik. Her seviyeden kullanıcıya hitap etmesi ve konu hakkında Türkçe olarak en yeterli kaynak olması adına yazıyı oldukça ayrıntılı tutmaya çalıştım. Tabii ki bunu yaparken bir yandan da okunabilirliği de göz önünde tutmak gerektiğinden bazı ayrıntıları atladım. Uzun lafın kısası, yazı oldukça uzun oldu. Bu yüzden tamamını okumaya vakti olmayan yada okuduğunu bulmakta zorlanan izleyicilerim için akla ilk gelebilecek soruların ve cevaplarının yer aldığı bir özet geçmek iyi olur diye düşündüm...
1- Neden SSD?
Çünkü SSD klasik HDD'lere göre çok çok daha hızlı, daha sessiz, daha az enerji tüketiyor, vibrasyon yok ve darbelere daha dayanıklı. Daha fazla ayrıntı için tıklayın.
2- SATA 2, SATA 3 bunlar nedir, benim için önemli mi?
SATA bilgisayarınıza dahili depolama birimleri (SSD, HDD) bağlamak için kullanılan bir arayüz. Evinizdeki prizler gibi düşünebilirsiniz. SATA 2 ile SATA 3'ün arasında tek fark hız. SATA 3 arayüzü, SATA 2 arayüzünden 2 kat daha hızlı. Daha fazla bilgi için tıklayın.
3- Bilgisayarımdaki depolama ünitesini (HDD/SSD) SATA 3 olarak kullanmak için ne yapmalıyım?
Öncelikle çipsetinizin SATA 3 desteği olması gerek. Bunu anlamak ise kolay; İşlemcinizin kodu 4 rakamlı ise SATA 3 portunuz vardır. (Örneğin i7-2670M, i5-2450M vs. gibi) İşlemciniz 3 rakamlı (Örneğin i7-740M, i5-480M vs. gibi) veya Core 2 Duo ise SATA 2 portunuz vardır.
Çipsetinizde SATA 3 desteği varsa ve mobil bilgisayar kullanıyorsanız büyük bir olasılıkla üreticiniz sabit disk yuvasını SATA 3 portu ile ilişkilendirmiştir. (Bu çipsetlerde 6 SATA portu var: 2 tane SATA 3, 4 tane SATA 2) Bu durumda sadece SATA 3 bir SSD almanız ve takmanız yeterli. (HDD'lerde hangi porta taktığınızın bir önemi yoktur çünkü HDD hızları SATA 2 hızından düşüktür)
Ancak bazı mobil bilgisayarlarda üreticinin gerek tasarım aşamasında sorunlar yaşadığı için gerekse de (Özellikle giriş seviyesi modellerde) kullanıcının SATA 3 portuna ihtiyaç duymayacağını düşünerek SATA 3 portu mevcut olduğu halde SATA 2 portunu kullanıma sunabiliyorlar. Bu durumda servis ile irtibata geçin.
Masaüstü bilgisayar kullanıyorsanız SSD ünitesini anakartınızın SATA 3 portlarından birine takmalısınız. Genelde üzerinde yazar ve gri renkte olurlar ama yine de anakartınızın kullanma kılavuzundan yararlanarak SATA 3 portunu tanılayın.
4- SATA 2 portum var. SSD'ye terfi etmeli miyim?
Kesinlikle evet. SSD'lerin hız avantajı okuma yazma hızlarından çok erişim hızındadır. Bu yüzden SATA 2 hızı bile son derece yeterlidir. "SATA 2 portum var SSD'yi yarı hızında kullanacağım zaten" diye düşünmeyin. Daha fazla bilgi için tıklayın
5- SATA 2 portum var. SATA 3 bir SSD'mi yoksa SATA 2 bir SSD'mi almalıyım?
Kesinlikle SATA 3 bir SSD almalısınız. Bu hem ileride SATA 3 portu olan bir bilgisayar terfi ederseniz sizi tekrar SSD masrafı etmekten kurtaracaktır hem de SATA 2 ve SATA 3 SSD tipleri arasında sadece arayüz farkı yok teknoloji farkı da var. SATA 2 SSD'ler aslında üreticinin elinde kalmış eski teknoloji olarak nitelendirilebilecek SSD'ler.
6- SATA 2 ve SATA 3 arayüzleri birbiri ile uyumlu mu?
Evet. Bütün SATA SSD üniteleri hem geriye hem ileriye yönelik uyumludur.
7- SandForce, Marwell gibi kontrolcüler var hangisini tercih etmeliyim?
8- Single Level Cell (SLC), Multi Level Cell (MLC) nedir hangisini tercih etmeliyim?
9- Senkron (Synchronous) ve Asenkron (Asynchronous) nedir, hangisini tercih etmeliyim?
10- Page, Block, Plane, Die nedir?
11- SSD'ler çabuk eskiyormuş doğru mu?
12- Over-provisioning nedir?
13- Garbage Collection nedir?
14- TRIM nedir?
15- Sıralı okuma yazma, 4K okuma yazma nedir, günlük kullanımda hangi performasa ihtiyaç duyarız?
16- HDD'den SSD'ye geçmeye değer mi?
17- SSD terfisi bilgisayarımda neleri değiştirecek?
18- Kendim Monte edebilir miyim?
19- Bilgisayarım garanti dışı kalır mı?
20- Kullandığım işletim sistemini aynen SSD'ye aktarabilir miyim?
21- Temiz kurulumu nasıl yaparım?
22- Secure Erase nedir nasıl yaparım?
23- Windows XP'de SSD kullanabilir miyim?
Evet kullanabilirsiniz ama tam performans alamazsınız. SSD kullanıyorsanız Windows 7 veya 8 zorunluluktur.
24- Dizüstü bilgisayarıma SSD taktığımda çıkan disk ne olacak?
25- Eski diskimi harici disk olarak kullanabilir miyim?
Evet. Bunun için çıkan diske uyumlu (Dizüstü için 2.5", Masaüstü için 3.5") bir harici disk kutusu almanız yeterli. 20-30 liralık bir kutu genelde işinizi görür ama USB 3.0 arayüzü olan bir kutu alırsanız (Tabii bilgisayarınızda da USB 3.0 girişi olmalı) biraz daha fazla ödemeniz gerekebilir. Örnekler: 1, 2, 3
26- SSD aldım, Windows'u kurdum başka yapmam gereken şeyler var mı?
27- İşletim sistemi donup kalıyor ama imleci hareket ettirebiliyorum, çözümü var mı?
Umarım çokça insanın yararlanabileceği, yararlı bir kaynak oluşturabilmişimdir. Her ne kadar bütün gerekli konuları açıkladığımı düşünsemde eksik kaldığını düşündüğünüz yerler varsa uyarmaktan, aklınıza takılan soru olursa sormaktan çekinmeyin...
- Giriş: Neden SSD?
- SSD Ünitelerinin Yapısı ve Çalışma Mantığı
- Write Amplification Fenomeni
- Performansı Doğru Algılama ve SSD Seçimi
- Montaj, İşletim Sistemi Kurulumu ve Optik Sürücüye 2. Disk Sürücü Montajı
- Secure Erase
- Maksimum performans için ayarlama: SSD optimizasyonu
- Özet: Sık sorulan sorular ve cevapları
- EK 1: OCZ Toolbox ve Linux based Tools ile Firmware Güncelleme
1- Neden SSD?
Çünkü SSD klasik HDD'lere göre çok çok daha hızlı, daha sessiz, daha az enerji tüketiyor, vibrasyon yok ve darbelere daha dayanıklı. Daha fazla ayrıntı için tıklayın.
2- SATA 2, SATA 3 bunlar nedir, benim için önemli mi?
SATA bilgisayarınıza dahili depolama birimleri (SSD, HDD) bağlamak için kullanılan bir arayüz. Evinizdeki prizler gibi düşünebilirsiniz. SATA 2 ile SATA 3'ün arasında tek fark hız. SATA 3 arayüzü, SATA 2 arayüzünden 2 kat daha hızlı. Daha fazla bilgi için tıklayın.
3- Bilgisayarımdaki depolama ünitesini (HDD/SSD) SATA 3 olarak kullanmak için ne yapmalıyım?
Öncelikle çipsetinizin SATA 3 desteği olması gerek. Bunu anlamak ise kolay; İşlemcinizin kodu 4 rakamlı ise SATA 3 portunuz vardır. (Örneğin i7-2670M, i5-2450M vs. gibi) İşlemciniz 3 rakamlı (Örneğin i7-740M, i5-480M vs. gibi) veya Core 2 Duo ise SATA 2 portunuz vardır.
Çipsetinizde SATA 3 desteği varsa ve mobil bilgisayar kullanıyorsanız büyük bir olasılıkla üreticiniz sabit disk yuvasını SATA 3 portu ile ilişkilendirmiştir. (Bu çipsetlerde 6 SATA portu var: 2 tane SATA 3, 4 tane SATA 2) Bu durumda sadece SATA 3 bir SSD almanız ve takmanız yeterli. (HDD'lerde hangi porta taktığınızın bir önemi yoktur çünkü HDD hızları SATA 2 hızından düşüktür)
Ancak bazı mobil bilgisayarlarda üreticinin gerek tasarım aşamasında sorunlar yaşadığı için gerekse de (Özellikle giriş seviyesi modellerde) kullanıcının SATA 3 portuna ihtiyaç duymayacağını düşünerek SATA 3 portu mevcut olduğu halde SATA 2 portunu kullanıma sunabiliyorlar. Bu durumda servis ile irtibata geçin.
Masaüstü bilgisayar kullanıyorsanız SSD ünitesini anakartınızın SATA 3 portlarından birine takmalısınız. Genelde üzerinde yazar ve gri renkte olurlar ama yine de anakartınızın kullanma kılavuzundan yararlanarak SATA 3 portunu tanılayın.
4- SATA 2 portum var. SSD'ye terfi etmeli miyim?
Kesinlikle evet. SSD'lerin hız avantajı okuma yazma hızlarından çok erişim hızındadır. Bu yüzden SATA 2 hızı bile son derece yeterlidir. "SATA 2 portum var SSD'yi yarı hızında kullanacağım zaten" diye düşünmeyin. Daha fazla bilgi için tıklayın
5- SATA 2 portum var. SATA 3 bir SSD'mi yoksa SATA 2 bir SSD'mi almalıyım?
Kesinlikle SATA 3 bir SSD almalısınız. Bu hem ileride SATA 3 portu olan bir bilgisayar terfi ederseniz sizi tekrar SSD masrafı etmekten kurtaracaktır hem de SATA 2 ve SATA 3 SSD tipleri arasında sadece arayüz farkı yok teknoloji farkı da var. SATA 2 SSD'ler aslında üreticinin elinde kalmış eski teknoloji olarak nitelendirilebilecek SSD'ler.
6- SATA 2 ve SATA 3 arayüzleri birbiri ile uyumlu mu?
Evet. Bütün SATA SSD üniteleri hem geriye hem ileriye yönelik uyumludur.
7- SandForce, Marwell gibi kontrolcüler var hangisini tercih etmeliyim?
8- Single Level Cell (SLC), Multi Level Cell (MLC) nedir hangisini tercih etmeliyim?
9- Senkron (Synchronous) ve Asenkron (Asynchronous) nedir, hangisini tercih etmeliyim?
10- Page, Block, Plane, Die nedir?
11- SSD'ler çabuk eskiyormuş doğru mu?
12- Over-provisioning nedir?
13- Garbage Collection nedir?
14- TRIM nedir?
15- Sıralı okuma yazma, 4K okuma yazma nedir, günlük kullanımda hangi performasa ihtiyaç duyarız?
16- HDD'den SSD'ye geçmeye değer mi?
17- SSD terfisi bilgisayarımda neleri değiştirecek?
18- Kendim Monte edebilir miyim?
19- Bilgisayarım garanti dışı kalır mı?
20- Kullandığım işletim sistemini aynen SSD'ye aktarabilir miyim?
21- Temiz kurulumu nasıl yaparım?
22- Secure Erase nedir nasıl yaparım?
23- Windows XP'de SSD kullanabilir miyim?
Evet kullanabilirsiniz ama tam performans alamazsınız. SSD kullanıyorsanız Windows 7 veya 8 zorunluluktur.
24- Dizüstü bilgisayarıma SSD taktığımda çıkan disk ne olacak?
25- Eski diskimi harici disk olarak kullanabilir miyim?
Evet. Bunun için çıkan diske uyumlu (Dizüstü için 2.5", Masaüstü için 3.5") bir harici disk kutusu almanız yeterli. 20-30 liralık bir kutu genelde işinizi görür ama USB 3.0 arayüzü olan bir kutu alırsanız (Tabii bilgisayarınızda da USB 3.0 girişi olmalı) biraz daha fazla ödemeniz gerekebilir. Örnekler: 1, 2, 3
26- SSD aldım, Windows'u kurdum başka yapmam gereken şeyler var mı?
27- İşletim sistemi donup kalıyor ama imleci hareket ettirebiliyorum, çözümü var mı?
Umarım çokça insanın yararlanabileceği, yararlı bir kaynak oluşturabilmişimdir. Her ne kadar bütün gerekli konuları açıkladığımı düşünsemde eksik kaldığını düşündüğünüz yerler varsa uyarmaktan, aklınıza takılan soru olursa sormaktan çekinmeyin...
Nonpasaran- Eylül 2012